حذف تدریجی لامپهای فلورسنت، آلودگی ناشی از جیوه بهعنوان یک ماده سمی و مضر برای سلامت انسان را کاهش میدهد، از آب و هوا در مقابل آلودگی محافظت میکند و در هزینههای اقتصادی صرفهجویی میکند.
توسط
لوید آلتر
منتشر شده در 7 مارس 2022
بحث در مورد لامپهایی که در آنها از فلورسنت و جیوه استفاده شده است بیشتر مربوط به لامپهای فلورسنت فشرده (CFLs) که به عنوان “Gorebulbs سمی” نیز شناخته میشوند، بوده است.
اگر به محیطهای کاری، ادارات، بانکها و سالنهای همایش مختلف نگاهی کنید متوجه میشود اکثر سیستمهای روشنایی از انواع مختلف لامپهای لولهای شکل فلورسنت (که در اصطلاح ما به آنها ” لامپ مهتابی” میگوییم) استفاده شده است.
این لولههای نازک شیشهای در پوشش داخلی خود حاوی جیوه که مادهای سمی است، هستند.
مقدار جیوه موجود در آنها بین 2 تا 8 میلیگرم است یا میتوان گفت بهطور متوسط 2.7 میلیگرم جیوه در هر لامپ فلورسنت وجود دارد.
استفاده از این نوع لامپ در اکثر کشورها معمول است و اکنون میلیاردها لوله فلورسنت روشنایی محیطهای مختلف در سراسر دنیا را تامین میکنند
ایالات متحده پیشگام درحذف لامپهای فلورسنت
اکنون یک مطالعه جدید منتشر شده توسط: شورای آمریکایی برای اقتصاد کارآمد انرژی (ACEEE)، که در حال فعالیت در پروژه آگاهی از استانداردهای لوازم خانگی (ASAP) است ، خواستار حذف تدریجی آنها شده است.
اگرچه در گذشته لامپهای فلورسنت در مقایسه با لامپهای LED کارآمدتر و مقرون بهصرفه بودند اما اکنون پیشرفت تکنولژی در تولید LEDها آنها را ارزانتر و با کیفیتتر کرده است
فلورسنتها دیگر کممصرف نیستند
لامپهای فلورسنت قبلاً گزینهای کم مصرف بودند، اما دیگر اینطور نیست. الایدیها بازی را تغییر دادهاند و محققین متوجه شدند که در این مرحله دلیل خوبی برای ادامه استفاده از فلورسنتها وجود ندارد
تخمین زده میشود که 75 درصد لامپهای فلورسنت به درستی بازیافت نمیشوند.
جیوه حاصل از آنها در نهایت به رودخانهها، دریاچهها و اقیانوسها میرسد و در آنجا از طریق عمل میکروبها به متیل جیوه بسیار سمی تبدیل میشود.
سپس این ماده در ماهی و صدف انباشته میشود، به همین دلیل است که غذاهای دریایی منبع اصلی قرار گرفتن در معرض انسان هستند.
در حالی که لامپهای فلورسنت تنها منبع جیوه نیستند و انتشار گازهای جیوه پس از سوزاندن زغالسنگ یا بنزین نیز در آلودگی میزان جیوه تاثیر بسزایی دارد اما باید گفت لامپها منبع اصلی جیوه فلزی بوده و 9.3 تا 10.3 درصد از مجموع انتشار جیوه را تشکیل میدهد
اکنون بر اساس یافتههای علمی و تکنولوژیک بهراحتی میتوان آن را از بین برد.
مزایای زیست محیطی قابل توجه است (حذف لامپ فلورسنت):
- حذف سریع بیشتر لامپهای فلورسنت از انتشار 16000 پوند جیوه تا سال 2050 جلوگیری میکند و منبع قابل توجهی از آلودگی جیوه در هوا و خاک ما را کاهش میدهد.
- صرفهجویی در مصرف برق از انتقال کامل به روشنایی LED ، انتشار سالانه دی اکسید کربن را در سال 2030 به میزان 18 میلیون تن کاهش میدهد، مقداری برابر با انتشار سالانه چهار میلیون خودروی سواری معمولی.
- حذف تدریجی انتشار دی اکسید کربن را تا سال 2050 بیش از 200 میلیون تن کاهش میدهد.
تکنولوژی جدید جایگزینی LED با فلورسنت را ممکن کرده است
در گذشته جایگزینی لامپهای رشتهای با الایدی بیمعنا بود: آنها یک دهم توان را مصرف میکنند.بنابراین تعویض لولههای فلورسنت چندان ساده نبود.
اما به مدد تحقیق و مطالعه علمی و عملی در زمینه تولید لامپهای LED اکنون باید گفت دیگر دلیل خوبی برای عدم جایگزینی لامپهای فلورسنت با LED وجود ندارد.
الایدیها اکنون به طور گسترده به عنوان جایگزینی برای لامپهای فلورسنت در دسترس هستند. الایدیها علاوه بر اینکه جیوه ندارند، دو برابر بیشتر از فلورسنتها عمر میکنند و مصرف انرژی را به نصف کاهش میدهند.
هر گونه افزایش قیمت اولیه آن، از طریق کاهش هزینههای برق جبران میشود. شاید این لامپ را گران بخرید اما قبض برق کمتری خواهید داشت
چالشها:
همواره گذار به تولید محصولات جدید فرآیند دشواری است. زیرساختهای تولیدی قبل، محصولاتی که در بازار هستند و تقاضایی که با سالها تلاش شکل گرفته است را نمیتوان به یکباره با تولید محصول جدید جبران و جایگزین کرد؛
برخی انواع لامپهای فلورسنت نیز برای مدت طولانی، به اندازه هشت سال عمر میکنند، بنابراین هیچ فوریتی جدی برای تعویض آنها وجود ندارد.
صنعت حاضر نیز کمک چندانی نمیکند. ساخت لامپهای سنتی بسیار سودآور است.
علیرغم در دسترس بودن گسترده جایگزینهای مقرون به صرفه و بدون جیوه، GLA [انجمن جهانی روشنایی] به حمایت و فروش فلورسنتها ادامه میدهد زیرا سودآور است.
برخی از شرکتهایی که عضو GLA هستند از فروش لامپهای فلورسنت سود بیشتری نسبت به LED دارند.
به عنوان مثال، آخرین صورتهای مالی شرکتهای تولیدی لامپ در ایالات متحده، نشان میدهد که سود حاصل از روشنایی معمولی (عمدتاً لولههای فلورسنت) در سال 2021 به میزان 36 درصد بیشتر از سود حاصل از روشنایی دیجیتال شامل لولههای LED بوده است.
اما در حال حاضر در کشورهای عضو ممنوعیت واردات لامپهای فلورسنت اعلام شده است. همچنین کارشناسان در تلاشند تا بهصورت تدریجی و با جایگزینی مناسب سودهای مالی این دو محصول نهایتا لامپهای LED جدید را جایگزین فلورسنتهای قدیمی و سمی کنند.
منابع:
Amann, Jennifer Thorne, et al. “Farewell to Fluorescent Lighting.” American Council for an Energy-Efficient Economy, Appliance Standards Awareness Project, and the Clean Lighting Coalition, 2022.
“The Time for Clean Lighting is Now.” Clean Lighting Coalition.