اندازهگیری پیشرفت اجتماعی در جهان، کشورها و مناطق مختلف چگونه صورت میگیرد.
مطمعنا دیگر تکیه بر درآمد سرانه کشورها و رشد اقتصادی نمیتواند توصیف مناسبی از وضعیت اجتماعی و استاندارهای زندگی مردم بهخصوص در زیمههای چون حقوق فردی ارائه دهد.
طراحی شاخصهای پیشرفت اجتماعی
اصول طراحی پایه چارچوب مفهومی ما هستند و در حقیقت تعریف ما از پیشرفت اجتماعی را فرموله میکنند
شاخص پیشرفت اجتماعی از تعریف کاری زیر استفاده میکند:
پیشرفت اجتماعی، ظرفیت یک جامعه برای برآوردن نیازهای اساسی انسانی شهروندانش، و به مثابه بلوکهایی برای ایجاد ساختمانی است که به شهروندان و جوامع اجازه میدهد تا کیفیت زندگی خود را ارتقا دهند و حفظ کنند؛
ایجاد شرایط برای همه افراد برای رسیدن به پتانسیل کامل خود.
این شاخص حول 12 مؤلفه و 53 شاخص متمایز ساختار یافته است. این چارچوب نهتنها امتیاز و رتبهبندی کل یک کشور را ارائه میکند، بلکه اجازه میدهد تا در زمینههای خاص قوت و ضعف معیار قرار گیرد.
همچنین شفافیت اندازهگیری بر اساس یک چارچوب جامع به تغییردهندگان این امکان را میدهد که اولویتهای استراتژیک را تعیین کنند و بر اساس مبرمترین مسائل در جوامع خود عمل کنند.
چهارچوب کلی شاخصهای پیشرفت اجتماعی در دنیا، حول 4 محور اصلی است
شاخص پیشرفت اجتماعی از چهار اصل کلیدی طراحی پیروی میکند:
1- منحصراً شاخصهای اجتماعی و زیستمحیطی:
هدف ما اندازهگیری مستقیم پیشرفت اجتماعی بهجای استفاده از شاخصها یا نتایج اقتصادی است.
با حذف شاخصهای اقتصادی، میتوان برای اولین بار رابطه بین توسعه اقتصادی ( که مثلاً با تولید ناخالص داخلی سرانه اندازهگیری شده) و توسعه اجتماعی را بهطور دقیق و منظم تحلیل کرد.
تلاشهای قبلی برای حرکت به سمت «فراتر از تولید ناخالص داخلی»، ترکیبی از شاخصهای اجتماعی و اقتصادی را بکار گرفته و تفکیک علت و معلول را دشوار کرده است.
2- پیامدها نه ورودیها:
هدف ما اندازهگیری نتایجی است که برای زندگی افراد مهم است
افراد واقعی، نه ورودیها. به عنوان مثال، ما میخواهیم سلامت و تندرستی یک کشور را اندازهگیری کنیم.
نتایج بدست آمده در حوزه سلامت نه اینکه چقدر تلاش میشود یا اینکه کشور چقدر برای مراقبتهای بهداشتی هزینه میکند.
3- جامعنگر و مرتبط با همه کشورها:
ما در تلاش هستیم تا معیاری جامع از پیشرفت اجتماعی ایجاد کنیم که بسیاری از جنبههای سلامت جوامع را در بر گیرد.
بیشتر تلاشهای قبلی به دلایل قابل درک، بر فقیرترین کشورها متمرکز بوده است.
اما دانستن اینکه چه چیزهایی موجب موفقیت یک کشور شده است، یا افزایش درآمد آنها شده است بدون شک در ترسیم مسیر کلی برای همه کشورهای دیگر مفیدفایده است.
4- قابل اجرا:
هدف شاخص پیشرفت اجتماعی این است که ابزاری عملی باشد که به رهبران و دستاندرکاران در دولت، تجارت و جامعه مدنی کمک میکند تا سیاستها و برنامهها را بکار گیرند که باعث پیشرفت اجتماعی سریعتر میشود.
برای دستیابی به آن هدف، ما نتایج را به روشی دانهبندی (granular) میسنجیم که بر حوزههای خاصی تمرکز میکند که میتوانند مستقیماً اجرا شوند.