شماره ثبت در ارشاد: 83160

رسانه اقتصادی و اجتماعی دورنما

چگونه مانع رشد یک صنعت شویم!؟ موردکاوی روسیه و ژنتیک

بهترین مثال در مورد این که چگونه یک کشور را برای صنعتی در آینده مهیا نکنیم، روسیه است، آن هم به دلایلی که به آغاز جنگ سرد برمی‌گردد. رهبران شوروی مجموعه کوچکی از حوزه های تحقیقات علمی را ارج می‌نهادند. در حالی که نظام شوروی تعداد زیادی دانشمند تولید می کرد، کار آنان تحت پویش سیاسی دولت و اولویت‌های نظامی قرار داشت.  رقابت بزرگ فضایی منجر به توسعه عمده‌ای در ایالات متحده و شوروی شد، اما در همین زمان، تلاش‌های علمی شوروی با ایدئولوژی رژیم آن کشور به زنجیر کشیده شد.

لینسکو و نابودی آینده روسیه در صنعت ژنتیک

یک مثال در این مورد «تروفیم لیسنکو » است، دانشمندی که در طول رژیم استالین مقامی عالیرتبه یافت. لیسنکو در برابر ژنتیک به عنوان «شبه‌علم  بورژوایی » طغیان کرد. او معتقد بود ویژگی‌های ارگانیسم‌ها از سوی محیط‌شان شکل می‌گیرد و این ویژگی‌ها به نسل‌های بعد منتقل می‌شوند. در دیدگاه علمی لیسنکو، اگر تمام برگ‌ها را از درخت بکنید، نسل بعدی درختان نیز بدون برگ خواهند بود که رویکردی اساسا مارکسیست-لنینیستی به علم است. 

لیسنکو آکادمی کشاورزی شوروی را متقاعد کرد که مطالعه ژنتیک برای این کشور نامناسب است و به همین دلیل مدارس هر مرجعی در مورد ژنتیک را در کتاب‌ها و برنامه درسی خود حذف کردند.  دانشمندان شوروی یاد گرفتند خود را با شرایط تطبیق دهند و مقالاتی با نتایج مضحک منتشر کنند که بازتاب دهنده نظریات لیسنکو بود. آن دسته از افرادی که تحقیقاتی به سبک لیسنکو را پذیرفتند، جوایز علمی دریافت کرده و تامین مالی شدند.  از سوی دیگر، دانشمندانی که با لیسنکو مخالفت کردند به زندان انداخته شده و در برخی موارد اعدام شدند. 

روسیه و واردات تجهیزات توالی یابی از رقیب تاریخی خود

فقدان هر گونه فعالیت مهم در زمینه علم ژنومیک در روسیه امروزی به لیسنکو برمی‌گردد. دیدگاه‌های وی در سال 1948 به عنوان قانون شوروی تدوین شدند و ژنتیک مندلی  تا سال‌ها پس از مرگ لیسنکو در دهه 1970 میلادی، وارد برنامه درسی علمی روسیه نشد. نخستین ژنوم «اساسا روسی» تا سال 2010 توالی‌یابی نشد و در آن از تجهیزات خریداری شده از ایالات متحده و BGI استفاده می شد.

منبع: کتاب صنایع آینده ترجمه امیر شاملویی – فصل دوم

نظر شما