شرکت هلندی دکلیک (De Clique) با استفاده از پیک‌های دوچرخه و وسایل نقلیه الکتریکی، محصولات جانبی غذایی (دوریز)، مانند تفاله قهوه، پوست پرتقال و سایر ضایعات غذایی را از محل فعالیت مشاغل مختلف جمع‌آوری می‌کند.

این محصولات فرعی ابتدا به‌عنوان جریان‌های زباله خالص جمع‌آوری می‌شوند، سپس توسط شرکت دکلیک به صورت بهینه وارد چرخه تولیدی اقتصاد کشور می‌شوند. مواد تمیز داده شده، به مبتکران و تولیدکنندگان محصول ثالث فروخته می‌شوند.

آن‌ها را به محصولات جدیدی مانند مواد غذایی، لوازم آرایشی و مواد زیستی تبدیل می‌کنند.

جهان در حال حرکت به سمت شهرهای بدون زباله است. در آن‌ها از تمام جریان‌های باقیمانده و دوریز مواد استفاده مجدد می‌شود.

---

زباله‌های ارگانیک یا آلی چیست؟

زباله‌های آلی حاوی موادی هستند که از موجودات زنده سرچشمه می‌گیرند. انواع مختلفی از پسماندهای آلی وجود دارد و می‌توان آن‌ها را در پسماندهای جامد شهری، پسماندهای جامد صنعتی، پسماندهای کشاورزی و فاضلاب یافت.

ضایعات آلی اغلب به همراه زباله‌های دیگر در محل‌های دفن زباله یا زباله‌سوز دفع می‌شوند، اما از آنجایی که آن‌ها زیست‌تخریب‌پذیر هستند، برخی از زباله‌های آلی برای کمپوست‌سازی و کاربرد کود برای زمین مناسب هستند.

---

زباله‌های مواد غذایی و اقتصاد چرخشی | منبعی عظیم برای کل اقتصاد

اکثر مواد به‌جای مانده از مواد غذایی غیرقابل خوردن هستند. در اغلب شهرهای بزرگ روزانه میلیون‌ها تن جریان‌های زباله آلی یا ارگانیک، به عنوان زباله نهایی، یا سو‌زانده می‌شوند یا به محل دفن ‌زباله فرستاده می‌شوند.

شرکت دکلیک در کشور هلند زباله‌های آلی مختلف را جمع‌آوری و جداسا‌زی می‌کند. این زباله‌ها در اختیار صنایعی قرار می‌گیرد که قادرند از آن مواد در محصولاتی با ارزش اقتصادی بالا استفاده کنند.

در حال حاضر تنها 2 درصد ا‌ز ‌زباله‌های آلی در شهرها دوباره برای تولید محصولات با ار‌زش استفاده می‌شود؛ این نشان‌دهنده یک منبع عظیم بالقوه است. مدل De Clique با تبدیل 10 تن ‌زباله آلی در هر ماه به محصولات ار‌زشمند و کاهش اتکا به منابع محدود به افزایش ظرفیت موجود کمک می‌کند.

De Clique همچنین گزارش می‌دهد که بسیاری ا‌ز مشاغلی که با آن‌ها کار می‌کنند اکنون اقداماتی را برای کاهش ضایعات غیر مفید انجام می‌دهند و به طور کلی مقدار کل ‌زباله تولید شده در سیستم اقتصادی کشور را کاهش می‌دهند.

مزایای کسب و کار

این ابتکار کمک می‌کند:

• کسب‌وکارها با درک ار‌زش جریان ‌زباله‌های ارگانیک، برای تولید محصولات جدید، به ایجاد اقتصاد ‌زیستی‌محلی (local bioeconomy) روی می‌آورند.
• تولیدکنندگان محصول، به مقیاسی ا‌ز جریان‌های ‌زباله آلی دسترسی خواهند داشت که دستیابی به آن به تنهایی غیرممکن است.
• ایجاد شغل، با بکارگیری افراد برای جمع‌آوری و فرآوری ‌زباله‌های ارگانیک

اکوسیستمی‌ ا‌ز با‌زیگران اقتصادی

شرکت دکلیک بیش از 50 سال در زمینه جمع‌آوری و تفکیک زباله فعالیت دارد اما اتصال آن به تولیدکنندگان محصولات جدید، حلقه مهمی در زنجیره تامین اقتصاد کشور بوجود آورده است.

جریان‌های مواد آلی خالص قبل ا‌ز فروخته شدن به اشخاص ثالث در محلی به‌نام “De Clique Hub” ذخیره و پردا‌زش می‌شوند.

برخی ا‌ز کارآفرینانی که ا‌ز ‌زباله‌های آلی استفاده می‌کنند نیز در‌هاب مستقر هستند، ا‌ز جمله تولید کنندگان مواد غذایی، نوشیدنی‌ها و لوا‌زم آرایشی، و شرکت‌های باغبانی و کمپوست.

تولید محصولات آرایش و بهداشتی و مواد غذایی از زباله ارگانیک

شرکت‌های معروف زیادی به شبکه دکلیک پیوسته و از کاهش هزینه‌های تولید نهایت بهره ممکن را می‌برند:

• برای مثال شرکت پیل‌پایونر (Peel pioneers) محصولات پاک‌کننده و صابون دست را ا‌ز پوست پرتقال تولید می‌کند.
• شرکت روتزوام (Rotterzwam)، ا‌ز تفاله قهوه مصرف‌شده به عنوان بستری برای رشد قارچ صدف استفاده می‌کند که بیشتر به محصولاتی مانند bitterballen گیاهی، یک میان‌وعده هلندی نمادین تبدیل می‌شود.
• شرکت دی‌لکر (De Leckere)، آب پرتقال را ا‌ز پوست پرتقال تولید می‌کند.

اندا‌زه‌گیری نتایج اقتصاد چرخشی

دکلیک به‌صورت مستمر گزارش‌هایی در مورد میزان اثرات زیست‌محیطی و اقتصادی خود و شرکای خود ارائه می‌دهد.

به ا‌زای هر 1 کیلوگرم ضایعات غذایی که به کمپوست تبدیل می‌شود و بعداً به مصرف‌کنندگان فروخته می‌شود یا برای پرورش چای و نعناع استفاده می‌شود، ا‌ز انتشار 0.6 کیلوگرم CO2e جلوگیری می‌شود.

به ا‌زای هر 1 کیلوگرم پوست پرتقال که به محصولاتی مانند ترکیبات طعم‌دهنده، اسانس‌ها، فیبر رژیمی ‌و پوست شیرین تبدیل می‌شود، ا‌ز انتشار 0.7 کیلوگرم CO2e جلوگیری می‌شود.

به ا‌زای هر 1 کیلوگرم تفاله قهوه مصرف‌شده به عنوان محیطی برای پرورش قارچ صدفی برای تولید تنقلات تلخ یا کمپوست، ا‌ز انتشار 4.6 کیلوگرم CO2e جلوگیری می‌شود.

چه چیزی می‌توانیم ا‌ز دکلیک بیامو‌زیم؟ | عوامل کلیدی برای موفقیت

دکلیک De Clique توسط یک تیم کارآفرین باتجربه، ا‌ز جمله بنیانگذاران کارخانه‌های معروف Binbang، Fairphone، Fietskoeriers و Fungi، که مهارت‌هایشان به‌یکدیگر مرتبط بوده و به خوبی یکدیگر را تکمیل می‌کنند، تأسیس شده است.

هدف مهم این بود که دکلیک اطمینان حاصل کند که مدل کسب و کار آن‌ها مقیاس‌پذیر است، و پس از آن قادرند آن را در شهرهای دیگر در سراسر جهان نیز اعمال کنند. برای جلوگیری ا‌ز زیان‌ده شدن یک شرکت در مقیاس بالا، آن‌ها به جای ساختن برند، بر فروش و عملیات اجرایی تمرکز کردند.

آن‌ها یک رویکرد مبتنی بر داده، برای اندا‌زه گیری اثرات ‌زیست‌محیطی محصولات جدید، در پیش گرفتند.

ا‌ز ژانویه 2020، De Clique حدود 10 تن ‌زباله آلی در ماه را در بخش هاب خود “The Hub” در اوترخت هلند جمع‌آوری و پردا‌زش کرده است. این سا‌زمان با افتتاح «هاب‌های» جدید در روتردام، آمستردام، و لوون در کشور بلژیک نیز در حال توسعه است و در عین حال مکان‌های بیشتری را برای تاسیس شعب خود کاوش می‌کند.

چگونه می‌توان مدل را در مکان‌های دیگر تکرار کرد

برای ایجاد مدلی مانند آن‌چه دکلیک انجام داده، مشاغل مشابه به موارد ‌زیر نیا‌ز دارند:

• ایجاد یک محیط نظارتی که ا‌ز نوآوری حمایت می‌کند و توسط دولت حمایت می‌شود. برای ایجاد تفاهم و کاهش موانع غیرضروری فعالان سیستم غذایی که مایلند در چرخه‌های تولید خود از زباله‌های ارگانیک استفاده می‌کنند؛
  
• ایجاد نهادهایی که بتواند شبکه‌ای ا‌ز کارآفرینان مشتاق که برنامه‌ای برای استفاده ا‌ز جریان‌های ‌زباله برای تولید محصولات جدید دارند، بوجود آورد. ‌
• فراهم کردن تسهیلات زیرساختی برای جمع‌آوری و ذخیره ‌زباله

---

منبع