شماره ثبت در ارشاد: 83160

رسانه اقتصادی و اجتماعی دورنما

مثال‌هایی از اقتصاد چرخشی | تولید، اشتغال

اقتصاد چرخشی از جمله رویکردهای اقتصادی است که در حال حاضر مورد توجه بسیاری از کشورهای مختلف بوده و سرمایه‌گذاری کلانی در این حوزه از اقتصاد انجام شده است. چرخشی از اقتصاد خطی که در آن پسماند و زباله تولیده شده مجددا به چرخه تولید اقتصاد بازمی‌گردد. صرفه‌جویی، ایجاد اشتغال، افزایش سرعت تولید و حفاظت از محیط زیست و منابع پایدار از مزیت‌های اقتصاد چرخی به شمار می‌رود.

در مقالات گذشته به بررسی مفاهیم بنیادی این رویکرد، همچنین نحوه اجرای آن در لایه‌های خرد و کلان اقتصاد پرداختیم. مثال‌هایی هم از چین به‌عنوان یک کشور پیش‌رو در این زمینه تقدیم حضور شما شد.

بررسی مفهوم و تفاوت رویکرد : اقتصاد چرخشی و اقتصاد خطی (رویه سنتی و تفاوت آن با رویکرد جدید)

نحوه اجرای این رویکرد: حرکت از اقتصاد خطی به اقتصاد چرخشی

موارد عملی: اقتصاد چرخشی در چین | حسین سجادی‌فر و مقاله اهمیت اقتصاد چرخشی در آینده چین تغییرات کوچک، نتایج بزرگ؛ حلقه گم شده اقتصاد ایران


بررسی آینده اقتصاد در دورنما

اقتصاد چرخشی آینده تولید و اشتغال کشورها
اقتصاد چرخشی آینده تولید و اشتغال کشورها

در مقاله حاضر به بررسی برخی فرصت‌های اقتصادی حاصل از اجرای اقتصاد چرخشی پرداخته می‌شود.


صرفه‌جویی در مقیاس بالا | مثال‌هایی از اقتصاد چرخشی


در گزارش به “سوی اقتصاد چرخشی” موسسه آلن مک آرتور در سال‌های 2012 و 2013 چندین دسته‌بندی متفاوت از کالاهایی که به منابع زیادی نیاز دارند ارایه شده است. گزارش سال 2012 که حول محور کالاهای پیچیده با طول عمر متوسط تهیه شده است، نشان می‌دهد که اقتصاد چرخشی از چنین پیشرفت‌هایی حمایت می‌کند. در ادامه به برخی از فرصت‌های اقتصاد چرخشی اشاره شده است:

نمونه فرصت‌های اقتصاد چرخشی

هزینه‌های بازتولید تلفن همراه تا 50 درصد برای هر دستگاه کاهش می‌یابد. گوشی‌هایی که قطعات آن‌ها، آسان تفکیک می‌شوند، منجر به توسعه چرخه معکوس آن‌ها می‌شود.

استفاده زیاد از موبایل
برآوردها نشان می‌دهد آمار استفاده از تلفن همراه در کشورهای در حال توسعه بیش از 90 درصد است

اگر ماشین‌های لباسشویی پیشرفته، به جای فروش، اجاره داده شوند، مشتریان در حدود یک سوم در هزینه‌های هر شست‌و‌شو صرفه‌جویی می‌کنند و تولیدکننده نیز حدود یک سوم سود بیشتری کسب می‌کند. طی یک دوره 20 ساله، جایگزین کردن خرید پنج دستگاه ماشین لباسشویی در مقابل اجاره دادن یک دستگاه لباسشویی با 10 هزار دور، سبب صرفه‌جویی 180 کیلوگرم در مصرف فولاد و کاهش بیش از 2.5 تن تولید دی‌اکسیدکربن می‌شود.


اقتصاد چرخشی در بخش کالاهای مصرفی

در بخش کالاهای مصرفی، در صورتی که فرصت‌های چرخشی در تمام طول زنجیره ارزش شناسایی شوند، ارزش افزوده اقتصادی فراوانی به همراه خواهد داشت. در تولید مواد غذایی، نوشیدنی و پوشاک، پس از مصرف، فرصت شناسایی شده در انگلستان به شرح زیر است:

  • در بخش شهری از پردازش پسماند غذاهای دور ریخته شده خانوارها و بیمارستان‌ها، سالانه 1.5 میلیارد دلار درآمد کسب می‌شود.
  • با فروش پسماند گندم‌های استفاده شده در تولید نوشیدنی، 1.90 دلار سود به ازای هر صد لیتر نوشیدنی تولید شده به دست می‌آید.
  • از هر تن لباس مستعمل جمع آوری شده، 1.975 دلار درآمد (1.295 دلار سود ناخالص) به دست می‌آید. لباس های کهنه برای استفاده در عایق‌ها و پرکردن لوازم منزل یا بازیافت به الیاف برای تولید پارچه برای صرفه جویی به جای فیبرهای نو به کار می‌روند.
  • استفاده مجدد از بطری‌هایی که قابلیت استفاده مجدد دارند، هزینه‌های بسته‌بندی، آماده‌سازی و پخش نوشیدنی را تا 20 درصد کاهش می‌دهد.
حجم تولید زباله در ایران سه تا چهار برابر میانگین جهانی است!
حجم تولید زباله در ایران سه تا چهار برابر میانگین جهانی است!

از زباله‌های تر علاوه بر تفکیک و استفاده مجدد نظیر مثال‌های بالا، در تهیه کود و سوخت انرژی موردنیاز در بخش شهری و صنعت نیز استفاده می‌شود.


اقتصاد چرخشی، تولید و اشتغال


از مطالب فوق نتیجه می شود اگر اصول اقتصاد چرخشی در طراحی و تولید کالاها، مدل های تجاری و فرآیندهای چرخش معکوس استفاده شود، بهبود و افزایش بهره‌وری مواد اولیه و حیاتی را به همراه دارد که در نهایت سبب افزایش ارزش افزوده اقتصادی می‌شود.
برآورد شده که اقتصاد چرخشی در سوئد منجر به ایجاد 100 هزار شغل جدید شده است. مطالعات دو گروه تحقیقاتی بریتانیایی نشان می دهد که استفاده مجدد، تعمیر و بازیافت میتواند بیش از 200 هزار شغل جدید در انگلستان و 1.2 میلیون شغل در اتحادیه اروپا ایجاد کند.

نقش اقتصاد چرخشی در تولید و اشتغال
در کشورهایی که حجم ضایعات تولیدی در سطح بالایی قرار دارد، اجرای رویکردهای اقتصاد چرخشی نقش مهمی در تولید و اشتغال ملی دارد

واحدهای تولیدی صنعتی و دولت‌ها به تدریج دریافتند که تولید ثروت، نیازمند مدل‌های جدیدی است که وابستگی کمتری به مواد اولیه و انرژی داشته باشند و در نهایت سبب تجدید سرمایه های طبیعی شوند. انتظار می‌رود که طبقه متوسط ساکنان جهان تا سال 2020 از 1.8 میلیارد نفر به 3.2 میلیارد نفر و تا سال 2030 به 4.9 میلیارد نفر برسد. این رشد با تاثیرات تغییرات آب و هوایی وخیم تر شده و منجر به عدم حفظ منابع موجود می‌شود. برای کاهش فشار بر منابع طبیعی، انرژی، مواد اولیه و حیاتی، غذا و آب لازم است. به همین دلیل است که غول‌های اقتصادی نظیر چین سرمایه‌گذاری سنگینی در حوزه اقتصاد رفتاری کرده‌اند.

نویسندگان : حسین سجادی فر ، پژوهشگر اقتصاد آب و محیط زیست | محمد داودآبادی، کارشناس آب و فاضلاب

نظر شما