شماره ثبت در ارشاد: 83160

رسانه اقتصادی و اجتماعی دورنما

دولت الکترونیک | شفافیت و پاسخ‌گویی

توسعه دولت الکترونیک یکی از محبوب‌ترین پاسخ‌هایی است که به معضل عدم شفافیت داده می‌شود. اما علی رغم اهمیت آن شواهد سیستماتیک کمی درباره‌ی تاثیر دولت الکترونیک بر فساد وجود دارد. مقاله بنرجی و همکارانش سعی در پر کردن این خلا دارد.

در این مقاله به بررسی نتایج حاصل از اجرای طرح ثبت الکرونیک و بررسی داده‌ها در ایالت بهار کشور هند پرداخته می‌شود. ایالت بهار دومین ایالت بزرگ در کشور هند به شمار می‌رود؛ جمعیت این ایالت در سال 2020 بیش از 120 میلیون نفر برآورد شده است. طرح اجرا شده در ایالت بهار برای اصلاح فرآیند شرکت در برنامه کارورزی پیاده گردیده است.

برنامه کارورزی | کاهش فقر و ایجاد اشتغال

برنامه کارورزی، برنامه‌ای با محوریت دولت است که برای کاهش فقر و ایجاد اشتغال برای خانواده‌های کم‌درآمد، در هندوستان اجرا می‌شود. مطابق این برنامه در مناطق کم‌درآمد، افراد برای اشتغال و دریافت حقوق دولتی مربوط به این طرح ثبت نام می‌کنند. سپس بر اساس تعداد متقاضیان و منابع قابل تخصیص به هر منطقه، مجموعه‌ای از طرح‌های عمرانی آن منطقه تعریف می‌شود. در هر یک از این طرح‌ها به منظور بیشینه‌سازی کارآفرینی، سهم سرمایه‌ی استفاده شده از 40% نباید بیشتر باشد.

بیکاری در هند
علی‌رغم رشد مناسب در سال‌های گذشته همچنان دولت هند با معضل بیکاری روبه‌رو است. در شرایط گسترش بیماری کرونا نرخ بیکاری در این کشور (May 2020) به 27.11 درصد رسیده است.

تا پیش از اجرای این طرح اطلاعات مربوط به کارورزان، توسط مسئول محلی ثبت و سپس به ترتیب توسط مسئولین ناحیه‌ای، منطقه‌ای و ایالتی بررسی می‌شده است. به جهت تسریع امور، مبلغ بودجه لازم به صورت علی‌الحساب به مسئولین محلی پرداخت می‌شده است.

سامانه الکترونیک به جای ثبت دستی

با اجرای طرح دولت الکترونیک ، مسئولین محلی اطلاعات متقاضیان محله خود را به صورت مستقیم در سامانه ایالت ثبت می‌کنند و بلافاصله پردازش اطلاعات وارد شده آغاز خواهد شد. پس از صحت‌سنجی اطلاعات وارده، مبلغ دستمزد کارورزان مربوط به هر محله، به مسئولین محلی پرداخت می‌شود و سپس پرداخت به کارورزان انجام می‌شود. بنابراین در این ساختار جدید، پرداخت پس از انجام بررسی صورت می‌گیرد.

توسعه دولت الکترونیک در هند
توسعه دولت الکترونیک در هند

از نکات قوت این مقاله، دسترسی به منابع داده جامع و مختلف است. در این مقاله از داده‌های سامانه ایالتی کارورزی، سامانه نظارت مرکزی بر عملکرد مسئولین، اطلاعت پیمایش (survey) خانوار، پیمایش عملکرد مسئولین، پیمایش دارایی‌ها موجود در هر محله، اطلاعات ثبت احوال و سامانه ثبت دارایی‌های مسئولین استفاده می‌شود. همکاری مسئولان در اجرای رندم این طرح در برخی مناطق این امکان را به بنرجی و همکارانش داده که تاثیر علّی اجرای دولت الکترونیک بر ابعاد مختلف برنامه کارورزی را اندازه‌گیری بکنند.

نتایج توسعه دولت الکترونیک | هند

نتایج این مقاله نشان می‌دهد که با اجرای طرح دولت الکترونیک میزان هزینه‌های مربوط به طرح کارورزی به صورت معناداری و به مقدار 24% کاهش می‌یابد. این کاهش ناشی از کاهش پرداختی به کارورزان نیست و تنها در اثر کاهش نشتی منابع اتفاق افتاده است که با کاهش دارایی‌ها مسئولین (به خصوص دارایی‌ها نقد آن‌ها) تأیید می‌شود.

تأثیر دیگر توسعه دولت الکترونیک تغییر زمان لازم برای بررسی هر پرونده است. از یک‌سو با کاهش مراتب اداری و ایجاد دسترسی راحت‌تر به داده‌های مربوط به هر پرونده، زمان بررسی هر پرونده می‌تواند کاهش یابد. از طرف دیگر، نوع ساختار استفاده شده در دولت الکترونیک، که معمولا ساختاری متمرکزتر است، ممکن است که باعث شود که بررسی هر پرونده نیازمند زمانی بیشتر برای ارجاع پرونده به مراتب بالاتر اداری باشد. همچنین کیفیت و کمیت زیرساخت‌های الکترونیک، بر چگونگی اثرگذاری دولت الکترونیک در زمان بررسی پرونده‌ها موثر است.

زیرساخت های هند برای توسعه دولت الکترونیک
کیفیت و کمیت خدمات دولت الکترونیک در نقاط مختلف هند بسیار متنوع است

نبود زیرساخت‌ها لازم یا آشنایی با نرم‌افزار هم زمان انجام کارها را افزایش خواهد داد. در مورد هندوستان، با توجه شرایط این کشور و نحوه‌ی طراحی دولت الکترونیک، این طرح به طور متوسط منجر به تأخیر در پرداخت‌ها شده.

منافع دولت الکترونیک

نتایج این مقاله نشان می‌دهد که:

  • دولت الکترونیک واقعا می‌تواند به طرز معناداری از اتلاف منابع جلوگیری کند (حدود 25% در مورد هند).
  • به منظور بهره‌مندی هر چه بیشتر از نتایج مطلوب گسترش دولت الکترونیک، لازم است تا در وهله اول زیرساخت‌ها لازم نظیر آشنایی مسئولین محلی با کار با رایانه، دسترسی به اینترنت و سخت‌افزار مناسب و استفاده از برنامه کاربرپسند فراهم شود.
  • استفاده از ساختار اداری غیرمتمرکز در بررسی درخواست‌ها نیز نکته دیگری است که می‌باید به آن توجه نمود.
  • لزوم بررسی مرکزی درخواست‌ها، معضلی است که می‌توان آثار آن را در اطاله زمان بررسی درخواست‌ها در ایران نیز مشاهده نمود.
  • در نهایت تغییر ساختار نظارتی و انگیزشی (پرداخت حقوق و مزایا) متناسب با امکانات دولت الکترونیک، می‌تواند اثربخشی طرح را به مراتب افزایش دهد. برای مثال با اجرای ساختار منساب می‌توان علاوه بر کاهش نشتی منابع، شاهد تخصیص این منابع به طرح مورد نظر نیز بود.

نویسنده: علی‌رضا اعظم‌پور (دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد شریف)

منبع: کانال تلگرامی امیر کرمانی

نظر شما