مفهوم «گهواره به گهواره» در اقتصاد چرخشی
مرتضی زارع، سید حسین سجادی‌فر
رویکرد “گهواره به گهواره” حداکثر استفاده مجدد از منابع و حذف مفهوم زباله را بیان می‌کند.
فقط آنچه را می‌توان مجددا از آن برای تولید استفاده کرد، مصرف کنید!
مفهومی ژرف که منابع موجود در کره خاکی را همچون نوزادی برای دنیا می‌داند؛ در گهواره‌ای وارد چرخه طبیعت می‌شود، پس از اتمام یک فرآیند، وظیفه یا خدمت..، مجددا وارد گهواره‌ای دیگر شده و سرآغاز فرآیندی جدید می‌شود
فرق زندگی ما با حیات در طبیعت
ما به دنیا می‌آییم، بزرگ می‌شویم، تولید مثل می‌کنیم و سپس می‌میریم.
این چرخه زندگی است که به ما آموزش داده شده است.
با این حال، طبیعت اینطور کار نمی‌کند.
در محیط طبیعی، حتی زمانی که چیزها می‌میرند، مجددا باز می‌گردند تا زندگی جدیدی ایجاد کنند.
مقایسه چرخه زندگی انسان با چرخه حیات در طبیعت
به عنوان مثال، یک سیب رسیده را در نظر بگیرید که از درخت می‌افتد و در پای آن پوسیده می‌شود. میوه به مواد مغذی درخت تبدیل می‌شود تا در آینده سیب‌های جدید رشد کنند.
مفهوم “گهواره به گهواره” – یک چشم‌انداز انقلابی از نحوه عملکرد زندگی روی زمین، از نقطه نظر اقتصاد چرخشی است
فقط آنچه را مصرف کنید که مجددا می‌توان از آن برای تولید استفاده کرد
کره زمین مقدار محدودی منابع تولید می‌کند و ما بیش از سهم خود در هر نسل مصرف می‌کنیم!
منابعی بیشتر از آنچه زمین قادر به بازسازی سالانه است. اگر با این سرعت ادامه دهیم، نسل‌های آینده دیگر سیاره‌ای نخواهند داشت.
از این نظر، اقتصاد چرخشی حداکثر استفاده مجدد از منابع را هدف اصلی می‌داند و جایگزینی برای مدل خطی است که در آن مواد پس از مصرف به طور خودکار به زباله تبدیل می‌شوند.
و هیچ چیز بیشتر از مفهوم “گهواره به گهواره”، رویکردی جدید در طراحی و ساخت محصولات صنعتی، از این موضوع حمایت نمی‌کند.
“گهواره به گهواره”، طراحی مجدد روش تولید ما
تقریباً تمام اشیایی که امروزه تولید و مصرف می‌کنیم طوری طراحی شده‌اند که در پایان عمر مفیدشان تبدیل به زباله شوند.
اما اگر به طور متفاوتی با این موضوع برخورد کنیم چه؟
اگر چیزهایی را برای استفاده مجدد طراحی کنیم و جرات کنیم مفهوم زباله را حذف کنیم، چه؟
این مفهومی‌است که در سال 2001 توسط بوم‌شناس آلمانی مایکل برانگارت و معمار آمریکایی ویلیام مک‌دوناف مطرح شد. هر دو سیستم تولید جدیدی را پیشنهاد کردند که در آن همه چیز برای استفاده مجدد طراحی شده است.
این فلسفه بیان می‌کند که همه محصولات باید به‌راحتی در اجزای مختلف خود جدا شوند تا در ایجاد محصولات یا سیستم‌های جدید مجددا استفاده شوند
بله، درست مانند طبیعت.
به عنوان مثال، بیایید زندگی یک حلزون را در نظر بگیریم. وقتی یک حلزون در وسط جنگل می‌میرد، بدن آن بخشی از خاک می‌شود و نیتروژن و سایر عناصر مهم را برای گیاهان فراهم می‌کند.
کلسیم پوسته آن غذای پرندگان را فراهم می‌کند که به نوبه خود در پوسته تخم‌مرغ تخم‌گذار بعدی گنجانده می‌شود. می بینید عملاً هیچ چیزی که بخشی از ساختار حلزون بود هدر نمی‌رود.
اگر ما اشیاء را به همان روشی که طبیعت حلزون می‌سازد، بسازیم چه؟ این مفهوم پشت مفهوم گهواره به گهواره است.
از گهواره ای به گهواره دیگر با چاپگر سه بعدی
برخی از فناوری‌ها، مانند چاپگرهای سه بعدی، نقش کلیدی در اجرای این فلسفه استفاده مجدد خواهند داشت.
این ماشین‌ها اجسام را در یک چرخه بسته تولید می‌کنند.
انواع چاپگرهای سه بعدی با توانایی ساخت اشیاء مختلف
پس از استفاده و دیگر مفید نبودن، این اشیاء ذوب می‌شوند تا در صورت نیاز، با استفاده از آنها موارد جدید تولید شوند.
مزیت اصلی این فناوری این است که مواد فقط یک بار نیاز به استخراج دارند و هیچ زباله‌ای تولید نمی‌شود.
محققان در حال حاضر در حال اجرای این نوع تکنیک در ایستگاه فضایی هستند، جایی که منابع بسیار محدود است و ارسال مواد از زمین بسیار دشوار است.
ساخت ابزار (آچار) با استفاده از چاپگر سه بعدی در ایستگاه فضایی
آنها یک چاپگر سه بعدی ساخته‌اند که در میکروگرانش کار می‌کند و به ابزارهای موجود اجازه می‌دهد تا به الیاف تبدیل شوند و سپس ابزارهای جدیدی از این ماده ساخته شوند.
این یعنی چی؟
اول از همه، دیگر لازم نیست همه ابزارهایی را که فضانوردان در فضا به آنها نیاز دارند از زمین منتقل کنید. و همچنین به این معنی است که تمام منابع به‌طور کامل مورد استفاده قرار می‌گیرند.
اقتصاد چرخشی نمی‌تواند ضایعات را نادیده بگیرد
در چرخه گهواره به گهواره، مقابله با زباله به اندازه استفاده صحیح از منابع مهم است.
امروزه، محل‌های دفن زباله تقریباً 40 درصد زباله‌های جهان را در خود جای داده‌اند و 50 مکان بزرگ دفن زباله بر زندگی روزانه 64 میلیون نفر تأثیر می‌گذارد.
محل‌های دفن زباله برای محیط زیست مضر هستند زیرا سفره‌های زیرزمینی را آلوده می‌کنند، انتشار گازهای گلخانه‌ای را افزایش می‌دهند و اکوسیستم‌ها را مختل می‌کنند.
اما اگر بتوانیم از این زباله‌ها برای تولید برقی که نور و گرمای خانه‌هایمان را تامین می‌کند، استفاده کنیم، چه؟
چنین راه‌حلی در حال حاضر در قالب نیروگاه‌های زباله به انرژی وجود دارد.
البته، سناریوی ایده‌آل این است که اصلاً زباله تولید نشود. اما نیروگاه‌های زباله به انرژی اولین گام در تغییر از مدل خطی به اقتصاد چرخشی هستند، جایی که مفهوم «گهواره به گهواره» دیگر فقط یک مفهوم نیست، بلکه روشی است که ما منابع ارائه شده توسط ما را مدیریت می‌کنیم.
اگر می‌خواهید مطلب بیشتری در این زمینه بخوانید مقاله زیر را دانلود و مطالعه کنید:
کارگاه رویکرد گهواره به گهواره در صنعت خودرو | وحید مشیرنیا ؛ سید حسین سجادی‌فر
منبع: