مبانی اقتصاد رفتاری | سوگیری تنزیل موقت
مرتضی زارع
در اقتصاد فرمولی وجود دارد که با استفاده از آن می‌توان ارزش یک کالا در آینده رامحاسبه کرد یا با تزیل آن به زمان حال، ارزش فعلی آن را بدست آورد.
مثلا با آگاهی نرخ بهره، نرخ تورم (باثبات) بدانیم که یک جفت کفش (مشخص) در سال 1402 چقدر ارزش دارد، یا یک میلون تومان در سال 1405 معادل چه مقدار پول در حال حاضر است.
اما در عمل متخصصان راونشانسی و اقتصاد رفتاری متوجه شدند که این فرمول کار نمی‌کند و ارزش‌گذاری افراد به‌گونه‌ای متفاوت انجام می‌شود
سوگیری تخفیف یا تنزیل زمانی (موقت)
تنزیل موقت به تمایل افراد به تخفیف پاداش‌های دریافتی خود اشاره دارد
خیلی خلاصه می‌گوییم، در افق زمانی کوتاه‌مدت ما تمایل داریم لذت فعلی را به پاداش آینده ترجیح دهیم:
یک فرد سیگاری در زندان یک نخ سیگار فعلی را به 3 نخ سیگار پس از 6 ساعت صبر ترجیح می‌دهد
در افق زمانی بلندمدت مردم تخفیف زمانی قائل نمی‌شوند و پاداش بالاتر را انتخاب می‌کنند. یعنی رفتای منطقی دارند و به‌جای کم کردن پاداش خود در ازای تحویل زودتر آن، تمایل دارند ارزش بالاتر پاداش در زمان تحقق آن را انتخاب کنند
حال به این مثال توجه کنید تا دو افق زمانی دور و نزدیک را در یک مثال لمس کنید:
بین انتخاب 100 دلار امروز و 110 دلار در آخر ماه، اکثر مردم ترجیح می‌دهند امروز 100 دلار داشته باشند (افق زمانی نزدیک)
اما اگر یکسال تاخیر به این پاداش اضاف کنیم دیدگاه عقلانی‌تر می‌شود یعنی انتخابی بین 1200دلار یکسال بعد، یا 1400 دلار یک یکسال و یک‌ماه بعد، اکثر گزینه دوم را ترجیح می‌دهند (افق زمانی دور)
درک مفهوم تنزیل زمانی در اقتصاد رفتاری | نکات کلیدی
- تحقیقات در رابطه با فرآیند تنزیل زمانی، در واقع تفاوت‌های ارزش‌گذاری نسبی در مورد پاداش‌ها (معمولاً پول یا کالاها) در مقاطع زمانی مختلف را نشان می‌دهد.
- مقایسه ارزش‌گذاری آن در تاریخ قبلی با ارزش گذاری برای تاریخ بعد
- شواهد نشان می‌دهد که پاداش‌های کنونی با ارزش‌تر از پاداش‌های آینده هستند.
- هنگامی‌که پاداش‌ها در زمان بسیار دور باشند، دیگر ارزشمند نیستند.
- تخفیف تاخیری را می‌توان با تکانش‌گری و تمایل به رضایت فوری توضیح داد و به ویژه برای اعتیادهایی مانند نیکوتین مشهود است (بیکل و همکاران، 1999).
تنزیل در ذهن انسان نه خطی نیست نه نرخ ثابت دارد شبیه هذلولی است.
در مدل‌های سنتی اقتصاد فرض می‌کردند که تابع تنزیل در زمان نمایی است که منجر به کاهش یکنواخت اولویت با افزایش تاخیر زمانی می‌شود. با این حال، مدل‌های عصبی-اقتصادی جدیدتر یک تابع تخفیف هذلولی را پیشنهاد می‌کنند.
برخلاف دیدگاه سنتی، در اقتصاد رفتاری، تئوری تنزیل که به آن نظریه تنزیل هایپربولیک (هذلولی) گفته می شود، نشان می‌دهد که تنزیل ذهنی ما سازگار با زمان نیست، نه خطی است و نه با نرخ ثابتی رخ می‌دهد.
در تنزیل هذلولی، مقادیری که روی پاداش‌ها در طول زمان ثبت می‌شود، همان‌طور که در ابتدا با مثال نشان داده شد، برای دوره‌های تاخیری کوچک بسیار سریع کاهش می‌یابند و سپس برای تاخیرهای طولانی‌تر به کندی کاهش می‌یابند (لایبسون، 1997)
دقیقا به همین علت دلیل انتخاب نام هذلولی برای این خطا یا سوگیری همین موضوع ، اگر ترجیحات کوتاه‌مدت و بلندمدت جامعه نرمال را روی یک نمودار برحسب زمان رسم کنیم، به یک منحنی هذلولی شکل می رسیم.
تحقیقات بیشماری، راه‌های مختلفی را برای کاهش تنزیل نشان داده‌اند، مانند تمرکز اولیه آینده (شفر و همکاران، 2016)، شبیه‌سازی ذهنی تجربیات آینده (مانند استین و همکاران، 2016)، و تعامل با بازنمایی‌های بصری خود آینده (هرشفیلد و همکاران) آل.، 2011).
این اصطلاح در اقتصاد بین‌زمانی، انتخاب بین‌زمانی، زیست‌شناسی عصبی پاداش و تصمیم‌گیری، اقتصاد خرد و اخیراً اقتصاد عصبی استفاده می‌شود.
نحوه اجتناب بر سوگیری تنزیل زمانی
- تصمیمات مالی و سرمایه‌گذاری اغلب نیازمند گذر زمان برای رسیدن به بهره‌وری هستند. هستند کسانی که سود آنی را به ترجیح داده و اندوخته خود را به یکباره از دسترس خارج می‌کنند. یا در زمینه مسکن و زمین نیز داشتن صبر و آینده‌نگری پاداش بالاتری نصیب شما خواهد کرد.
- در مواجه با پاداش‌های آنی در مقابل پاداش‌های بزرگ در بلندمدت، با دانستن این سوگیری تصمیمات منطقی اتخاذ کنید.
- یکی از کاربردهای مفید برای استفاده مناسب از سوگیری تنزیل موقت، شکستن اهداف بزرگ به هدف‌های کوچک‌تر است. دست‌یابی به هدف‌های کوچک حکم همان پاداش‌های آنی یا در افق زمانی کوتاه‌مدت را دارد و روحیه شما را در ادامه مسیر بهتر می‌کند
- اهداف بزرگ را به اهداف کوچک‌تر تقسیم نمایید. این کار باعث می‌شود این اهداف دسترس پذیرتر به حساب آیند و شما انگیزه بیشتری برای چشم پوشی از لذت‌های آنی داشته باشید.
- از مواجهه با عوامل منحرف‌کننده یا وسوسه‌انگیز در مسیر رسیدن به هدف خود اجتناب کنید چون ممکن است اسیر این سوگیری شوید.
منابع:
Impulsivity and cigarette smoking: delay discounting in current, never, and ex-smokers. Bickel, W. Odum, A., & Madden, G. Psychopharmacology. 1999 Oct;146(4):447-454.
Cultural neuroeconomics of intertemporal choice. Takahashi, Taiki, Hadzibeganovic, Tarik, Cannas, Sergio A., Makino, T., Fukui, H., & Kitayama, Shinobu. Neuroendocrinology Letters. 2009 30(2): 185-191.
A Discounting framework for choice with delayed and probabilistic rewards. Myerson, J. & Green, L., 2004 Sept;130(5):769-792.
Bickel, W., Odum, A., & Madden, G. (1999). Impulsivity and cigarette smoking: Delay discounting in current, never, and ex-smokers. Psychopharmacology, 146(4),447-454.
Frederick, S., Loewenstein, G., & O’Donoghue, T. (2002). Time discounting and time preference: A critical review. Journal of Economic Literature, 40, 351-401.
Hershfield, H. E., Goldstein, D. G., Sharpe, W. F., Fox, J., Yeykelvis, L., Carstensen, L. L., & Bailen- son, J. (2011). Increasing saving behavior through age-progressed renderings of the future self. Journal of Marketing Research, 48, 23-37.
Laibson, D. (1997). Golden eggs and hyperbolic discounting. Quarterly Journal of Economics, 112, 443-477.
Sheffer, C. E., Mackillop, J., Fernandez, A., Christensen, D., Bickel, W. K., Johnson, M. W., … & Mathew, M. (2016). Initial examination of priming tasks to decrease delay discounting. Behavioural Processes, 128, 144-152.
Stein, J. S., Wilson, A. G., Koffarnus, M. N., Daniel, T. O., Epstein, L. H., & Bickel, W. K. (2016). Unstuck in time: Episodic future thinking reduces delay discounting and cigarette smoking. Psychopharmacology, 233(21-22), 3771-3778.