شماره ثبت در ارشاد: 83160

رسانه اقتصادی و اجتماعی دورنما

جعبه فرمان چیست و چه کاری انجام می دهد؟

یکی از بخش هایی که سیستم فرمان برای انتقال نیروی دست راننده به چرخ های خودرو نیاز دارد، جعبه فرمان می باشد. این بخش یکی از بخش های اصلی این سیستم بوده که وظایف زیر را بر عهده دارد:

  • تبدیل حرکت دورانی غربیلک فرمان خودرو به حرکت خطی مکانیزم اهرم بندی فرمان
  • افزایش گشتاور و کاهش جابجایی دورانی دست راننده
  • تغییر صفحه دوران غربیلک فرمان به صفحه مکانیزم فرمان

در اینجا دوران غربیلک فرمان توسط یک شفت به نام میل فرمان به جعبه فرمان منتقل می شود.

غربیلک فرمان - میل فرمان

این سیستم کمکی که چرخاندن فرمان را برای راننده ساده تر می کند، از نظر نحوه افزایش نیرو و گشتاور و نیز راحتی راننده در فرمان دادن، به دو دسته جعبه فرمان مکانیکی و جعبه فرمان با توان کمکی تقسیم می شود.
در جعبه فرمان های مکانیکی نیروی دست راننده تنها از طریق اجزاء مکانیکی مانند چرخ دنده ها و بازوهای مختلف به چرخ ها منتقل می گردد.


برای اطلاعات بیشتر در خصوص قطعات مربوط به سیستم تعلیق و فرمان می توانید به لینک زیر مراجعه کنید:

https://gisp.ir/front-suspension/

اجراء جعبه فرمان مکانیکی به شرح زیر می باشد:

  • مجموعه سیبک بیرونی
  • مجموعه سیبک داخلی
  • پینیون (مارپیچ فرمان)
  • رک (دنده شانه ای فرمان)
  • •پوسته جعبه فرمان
  • حلقه های لاستیکی پایه اتصال به بدنه
  • پاسه های فلزی اتصال به بدنه
  • فنر فشاری استکانی
  • خار فنری
  • بوش پلاستیکی
  • استکانی


در جعبه فرمان های با توان کمکی علاوه بر استفاده از اجزاء مکانیکی، از توان الکتریکی و هیدرولیکی نیز برای افزایش توان دست راننده استفاده می شود. این جعبه فرمان ها شامل جعبه فرمان های هیدرولیکی و الکتروهیدرولیکی و الکتریکی می شوند. در جعبه فرمان های با توان کمکی نیاز به نیروی کمتری برای چرخاندن فرمان بوده و علاوه بر آن تاخیر در فرمان دهی نیز کمتر می باشد.


جعبه فرمان هیدرولیکی:


در جعبه فرمان های هیدرولیکی، از فشار هیدرولیکی پمپ هیدرولیک، برای کمک به حرکت چرخ دنده و کاهش نیروی دست راننده استفاده می شود که این پمپ نیز نیروی مورد نیاز خودر را توسط تسمه و پولی از میل لنگ دریافت می نماید.
از دیگر دسته بندی های جعبه فرمان می توان به دسته بندی بر اساس مکانیزم و نحوه عملکرد آن ها اشاره کرد. بر این اساس 5 نوع جعبه فرمان وجود دارد:

1.جعبه فرمان انگشتی
2. جعبه فرمان حلزونی با دنده تاج خروسی
3. جعبه فرمان حلزونی غلتکی

4. جعبه فرمان مارپیچ و ساچمه

5.جعبه فرمان دنده شانه ای یا کشویی


جعبه فرمان انگشتی:


گام حلزون در وسط کمتر و در طرفین محور بیشتر بوده و در داخل شیارهای محور حلزون قطعه ای مخروطی شکل به نام انگشتی یا بادامک وجود دارد که حرکت دورانی حلزون را به حرکت پاندولی هزارخار تبدیل می کند. این جعبه فرمان به دلیل معایب زیاد در خودروهای امروزی استفاده نمی شوند.


جعبه فرمان حلزونی با دنده تاج خروسی:


در این نوع جعبه فرمان یک دنده حلزونی قسمتی از دنده های تاج خروس را به حرکت در می آورد. این نوع از جعبه فرمان همانند جعبه فرمان حلزونی انگشتی به دلیل معایب زیاد در خودروهای امروزی استفاده نمی شوند.


جعبه فرمان حلزونی غلتکی


در این نوع جعبه فرمان یک دنده حلزونی، غلتک دندانه داری که بر روی محور حلزون درگیر است را به گردش در می آورد.


جعبه فرمان مارپیچ و ساچمه


در جعبه فرمان مارپیچ و ساچمه ارتباط بین محور مارپیچ فرمان و مهره انتقال دهنده برای روان بودن بیشتر فرمان، توسط ساچمه انجام می شود. در اینجا برای انتقال حرکت مارپیچ به چرخ دنده تاج خروسی از ساچمه های کروی استفاده می شود که باعث کاهش اصطکاک می گردند. این مطلب باعث بالا رفتن کارایی جعبه فرمان، کاهش نیروی دست راننده و نرمی فرمان می گردد.


جعبه فرمان دنده شانه ای یا کشویی


در این نوع، چرخ دنده با یک شانه دندانه دار به صورت کشویی درگیر می باشد. با دوران غربیلک فرمان، چرخ دنده پینیون نیز گردش می کند. دوران این چرخ دنده باعث حرکت خطی چرخ دنده شانه ای درگیر می شود و با توجه به جهت دوران غربیلک، حرکتش به چپ یا راست می باشد.
نکته: در قطعات یدکی پیکان جعبه فرمان از نوع مارپیچی ساچمه ای و جعبه فرمان پژو از نوع دنده شانه ای بوده که دنده شانه ای به صورت افقی بر روی خودرو نصب شده و از دو طرف به چرخ های جلوی خودرو متصل می باشد و باعث فرمان دادن به خودرو می گردد.
جعبه فرمان پراید از نوع شانه ای بوده و شامل قطعاتی همچون پینیون، بوش شانه ای، فنر بوش تنظیم، کاسه نمد پینیون، ضامن خار و خار فنری، بوش تنظیم جعبه فرمان، لاستیک های ضربه گیر، دنده شانه ای، میل فرمان افقی، گردگیر فرمان افقی، سیبک های فرمان و …. می شود.


عملکرد جعبه فرمان


کارکرد سیستم فرمان به این صورت می باشد که حرکت از پینیون شروع شده و به سیبک های فرمان ختم می شود. حرکت های چرخشی یا گشتاور منتقل شده به یک سر پینیون از طریق درگیری دندانه های مارپیچ پینیون با دندانه های شفت به حرکت خطی در امتداد محور اصلی دندانه های شانه ای تبدیل می گردد. این حرکت خطی ایجاد شده توسط میل فرمان افقی و سیبک فرمان تبدیل به حرکت چرخشی در چرخ های خودرو می گردد.


در جعبه فرمان های هیدرولیکی از پمپ هیدرولیک برای ایجاد توان هیدرولیکی لازم برای گرداندن فرمان استفاده می شود. این پمپ هیدرولیک توسط پیشرانه و به کمک تسمه و پولی به حرکت درآمده و پروانه ها با حرکت خود مایع هیدرولیک کم فشار را از شیلنگ بازگشت کشیده و با فشار خروجی به صورت پرفشار به خارج می راند. در واقع پمپ، روغن یا همان مایع هیدرولیک را با فشار مشخصی از طریق لوله های فشار قوی به پشت شیر جعبه فرمان رسانده و این فشار روغن چرخاندن فرمان را راحت می کند.

 جعبه فرمان های هیدرولیکی

عملکرد فرمان های الکتروهیدرولیکی مشابه هیدرولیکی بوده با این تفاوت که پمپ هیدرولیک نیروی مورد نیاز خود را از موتور الکتریکی دریافت می کند.

فرمان های الکتروهیدرولیکی

در سیستم فرمان های الکتریکی نیز از موتور الکتریکی برای تولید توان کمکی به دست راننده استفاده می شود.

سیستم فرمان های الکتریکی

مزیت جعبه فرمان هیدرولیک پراید جی آی اس پی:

  • کیفیت بالا
  • دارای تائیدیه خودروساز
  • شامل خدمات پس از فروش و گارانتی


معرفی قطعه (جعبه فرمان)


یکی از بخش هایی که سیستم فرمان برای انتقال نیروی دست راننده به چرخ های خودرو نیاز دارد، جعبه فرمان می باشد. در واقع دوران غربیلک فرمان توسط یک شفت به نام میل فرمان به جعبه فرمان منتقل شده و فرمان دهی را راحت تر می کند.


عملکرد قطعه | جعبه فرمان


جعبه فرمان به دو دسته جعبه فرمان مکانیکی و جعبه فرمان با توان کمکی تقسیم می شود:


• در جعبه فرمان های مکانیکی نیروی دست راننده تنها از طریق اجزاء مکانیکی مانند چرخ دنده ها و بازوهای مختلف به چرخ ها منتقل می گردد.
• در جعبه فرمان های با توان کمکی علاوه بر استفاده از اجزاء مکانیکی، از توان الکتریکی و هیدرولیکی برای افزایش توان دست راننده استفاده می شود.

کنترل جعبه فرمان در حالت ایستا


جهت کنترل جعبه فرمان در حالت ایستا از روش های زیر استفاده می شود:


• کنترل پارگی گیردگیرها: از آنجایی که گردگیرها نقش مهمی در افزایش طول عمر قطعه و سیستم دارند، بررسی سلامت این قطعات از نکات مهم در بازدیدهای دوره ای خودرو می باشد.


• نشتی سنجی: سیستم جعبه فرمان های مکانیکی به طور عمومی نشتی خاصی نداشته، اما در نوع ساچمه ای در گردش، ممکن است نشتی روانکار بوجود آید. در اینجا با مشاهده اطراف جعبه فرمان وجود نشتی روانکار مشخص می شود.


• کنترل قفل زمان: هنگاهی که غربیلک فرمان چرخانده می شود، قفل فرمان باید عمل کرده که برای کنترل این عمل سوئیچ فرمان را خارج کرده و غربیلک فرمان را حداکثر به میزان نیم دور چرخانده و در صورت سالم بودن مجموعه قفل فرمان، فرمان باید قفل شده در غیر این صورت مجموعه قفل فرمان معیوب بوده و نیاز به تعویض دارد.


• بررسی لقی اتصالات اهرم بندی فرمان: این کار به روش های مختلفی انجام می گردد. از جمله این روش ها می توان از حرکت غربیلک فرمان، چرخ و یا سیبک فرمان و میزان خلاصی اهرم بندی را نام برد.


• بررسی سفتی و خلاصی فرمان: این کار به کمک دانستن نیروی مورد نیاز برای چرخش فرمان و با استفاده از نیروسنج انجام می شود.

کنترل جعبه فرمان در حالت حرکت


برای بررسی مجموعه جعبه فرمان مکانیکی در حالت حرکت نیز از روش های زیر استفاده می شود:


• ایجاد صدای غیر عادی همزمان با چرخاندن غربیلک فرمان به طرفین


• سفتی و خلاصی فرمان


• لرزش و لقی بیش از حد غربیلک


عیب یابی سیستم فرمان مکانیکی


به منظور عیب یابی سیستم فرمان مکانیکی مطاق جدول زیر عمل می شود.

عیبعلترفع عیب
بیش از حد بودن خلاصی غربیلک فرمانعدم تنظیم جعبه فرمان
معیوب بودن جعبه فرمان
لقی بیش از حد اهرم بندی و سیبک ها
تنظیم
تعمیر
بررسی و تعویض
بیش از حد مجاز بودن لقی شعاعی غربیلک فرمانمعیوب بودن یاتاقان بندی و یا واشر نمدی ستون فرمان
معیوب بودن هزارخاری یا مخروط غربیلک یا میله فرمان
تعویض
تعویض
چرخش سفت فرمانعدم تنظیم جعبه فرمان
معیوب بودن جعبه فرمان
مناسب نبودن روانکار جعبه فرمان
سفتی بیش از حد سیبک ها
تنظیم
تعمیر
اضافه کردن روانکار
تعویض و یا گریس کاری
بالا بودن زمان عکس العمل فرمانخلاصی زیاد مجموعه فرماننیاز به بررسی
مناسب نبودن برگشت فرمانسفتی بیش از حد سیبک ها
سفتی یاتاقان و اهرم بندی مجموعه فرمان
معیوب بودن جعبه فرمان
تعویض و یا گریس کاری
انجام تنظیمات جعبه فرمان

کد عیب‌های سیستم فرمان

کدهای زیر مربوط به سیستم فرمان می باشد:
• C0498 Steering Assist Control Actuator Feed Circuit Low;
• C0499 Steering Assist Control Solenoid Feed Circuit High;
• C0503 Steering Assist Control Solenoid Return Circuit Low;
• C0504 Steering Assist Control Solenoid Return Circuit High.

تاثیر سیستم های دیگر بر روی سیستم فرمان

اثر سیستم بر روی سیستم فرماناثر سیستم فرمان بر روی سیستم مورد نظر سیستم
سفتی فرمانسائیدگی تایرهامجموعه چرخ
خلاصی غربیلک فرمانسیستم تعلیق
کشیدن فرمانلرزش اتاقشاسی یا بدنه
لرزش فرمانسیستم ترمز
گیج بودن فرمان

در خرید جعبه فرمان دقت کنید!

برای خرید قطعه اصلی باید به سراغ فروشندگان معتبر قطعات یدکی خودرو بروید و قطعات عرضه شده توسط آن‌ها را تهیه کنید.

گروه GISP عرضه کننده قطعات یدکی خودرو به صورت اینترنتی (https://gisp.ir/)، با کیفیت و استاندارد قطعات شرکتی خودرو است که تمام انواع قطعه یدکی خود را از تولید کنندگان مورد تایید خودروسازان تهیه می‌کند و به راحتی می‌توانید قطعات یدکی ایران خودرو و قطعات یدکی سایپا را تهیه نمائید.


اطلاعات تماس :
تهران، خیابان اکباتان، خیابان چراغ برق، کوچه ملت، پاساژ اکباتان، طبقه اول، واحد 222
همچنین شما می توانید برای تماس مستقیم با gisp با شماره تلفن 41034000-021 و یا از طریق ایمیل info@gisp.ir نیز در ارتباط باشید.

نظر شما