بر اساس قرارداد سبز، اتحادیه اروپا درنظر دارد که میزان انتشار گازهای گل‌خانه‌ای را تا سال 2050 به صفر برساند. این طرح از طریق مالیات بستن بر کربن در فرآیند تولیدات کالاها انجام می‌شود.

رویکردی بسیار مهم که اثرات جانبی آن کشورهای دیگر را نیز متاثر می‌کند. طبق این رویه، حتی کالاهایی که خارج از اتحادیه اروپا، قصد وارد شدن به کشورهای عضو را دارند، باید گواهی مربوطه را اخذ کنند. چنانچه در تولید کالای وارداتی، میزان کربن( که شاخصی برای اندازه‌گیری سطح گازهای گل‌خانه‌ای منتشر شده است)، بالا باشد کالا مشمول مالیات کربن می‌شود.

علاوه بر این قرارداد سبز در تلاش است تا برای بهبود اقلیم جهانی، تولید برخی کالاها و خدمات که تغییر روش آن‌ها در کوتاه‌مدت امکان‌پذیر نیست به دیگر کشورهای جهان که سطح آلایندگی پایینی دارند منتقل کنند.

---

اقدام جدید اتحادیه اروپا برای مالیات کربن

نویسنده: سید احسان مرعشی، کارشناس انرژی

قرارداد سبز در اروپا | رسیدن به نقطه صفر در انتشار گازهای گل‌خانه‌ای تا 2050

هدف اصلی از قرارداد سبز (green deal) اتحادیه اروپا که در دسامبر ۲۰۱۹ ارائه شد این است که اتحادیه اروپا تا سال ۲۰۵۰ به اولین قاره خنثی اقلیمی (climate neutral) تبدیل شود

منظور از خنثی اقلیمی دستیابی به انتشار خالص صفر گازهای گل‌خانه‌ای از طریق متعادل ‌کردن این انتشارات است. به‌طوری که آن‌ها برابر (یا کمتر از) انتشاراتی باشند که از طریق جذب طبیعی حذف می‌شوند. به‌این منظور و در مرحله اول، میزان کاهش انتشار کربن، تا افق ۲۰۳۰، به میزان ۵۵ درصد، نسبت به سطح سال ۱۹۹۰، کاهش خواهد یافت.

برای دستیابی به اهداف تعیین‌شده، اقدامات متعددی در قرارداد سبز گنجانده شده ‌است.
بخشی از این اقدامات، شامل انواع مختلف مالیات است. مکانیسم تنظیم مرز کربن (Carbon Border Adjustment Mechanism, CBAM) یکی از این اقدامات مالیاتی است.

طبق این مکانیسم، کالاهای وارداتی به اتحادیه اروپا، که فرایند تولید آنها همراه با انتشار کربن قابل توجهی است مشمول مالیات می‌شوند. هدف اصلی از این اقدام، جلوگیری از نشت کربن (carbon leakage) است.

مفهوم نشت کربن در سیاست‌های زیست‌محیطی

نشت کربن به وضعیتی اطلاق می‌شود که ممکن است به دلایل هزینه‌های مربوط به سیاست‌های اقلیمی، واحدهای تولیدی، خط تولید خود را به کشورهای دیگر با محدودیت انتشار کمتر منتقل کنند.
این انتقال، می‌تواند در مجموع، منجر به افزایش انتشار گردد. از سوی دیگر، این مکانیسم، سایر کشورها را تشویق می‌کند تا سیاست‌های قیمت‌گذاری کربن را برای مبارزه با تغییرات آب و هوایی ایجاد کنند.

کالاهایی که در مرحله اول (از ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۵) مشمول این مکانیسم شده‌اند عبارتند از آهن، فولاد، آلومینیوم، سیمان، کود و برق. در این مرحله که دوره گذار (transitional period) نیز نامیده ‌شده، هیچ تعهد مالی تحمیل نمی‌شود.

صادرکنندگان به اروپا نیاز به تغییر در رویکردهای تولید خود دارند

واردکنندگان تنها باید هر سه ماه یکبار، مقدار کالای وارداتی و آلاینده‌های واقعی مرتبط را با جزییات انتشار مستقیم و غیرمستقیم و همچنین قیمت کربن (احتمالی) پرداخت‌شده در کشور مبدأ، به مقام ملی صلاحیت‌دار اعلام کنند. روش‌های محاسبه انتشارات، در مستندات مربوطه ارایه شده است.

در فاز دوم که از ژانویه ۲۰۲۶، شروع می‌شود، CBAM به‌طور کامل اجرا می‌شود. در این مرحله، واردات آهن، فولاد، آلومینیوم، سیمان، کود و برق تنها در صورتی مجاز خواهد بود که واردکنندگان (کشورهای غیرعضو اتحادیه اروپا) بتوانند مجوز مقامات ذیصلاح را دریافت کنند. مجوز واردات در مقابل خرید گواهی‌های CBAM صادر می‌شود.

لازم به‌توضیح است، در اظهارنامه CBAM، واردکننده ممکن است به‌دلیل محاسبه و پرداخت قیمت کربن در کشور مبدأ، کاهش تعداد گواهی‌های CBAM مورد نیاز را درخواست کند. این بدان معناست که نهاد صادرکننده گواهینامه، باید مکانیسم‌های قیمت‌گذاری کربن در کشور مبدأ را در نظر بگیرد.

۲۰ کشور اول واردکننده کالاهای مشمول CBAM

در نمودار فوق، ۲۰ کشور اول واردکننده کالاهای مشمول CBAM ، به اتحادیه اروپا، براساس اطلاعات سال ۲۰۱۹ نشان داده شده‌است.

منبع:
[1] www.cece.eu
[2] www.consilium.europa.eu
[3] https://unctad.org
[4] https://ec.europa.eu
[5] www.cer.eu

بازنشر از کانال تغییر اقلیم و آلودگی هوا